Prezydent miasta wystosował pisma do świętokrzyskich parlamentarzystów oraz ministerstw z apelem o zainicjowanie działań w zakresie umożliwienia samorządom skutecznej reakcji na incydenty związane z obecnością dzików na terenach miejskich. - Samorząd nie posiada efektywnych narzędzi do walki z dzikami w mieście. Nie chcemy jednak pozostawać bierni wobec problemu, jakim dla skarżyszczan stały się w ostatnim czasie dziki – podkreśla prezydent Skarżyska.

Dziki jeszcze do niedawna nie były widywane w pobliżu zabudowań miejskich, jednak w latach 2017 i 2018 odnotowano wiele zgłoszeń w sprawie obecności oraz niszczycielskiej działalności dzików na terenie miasta, także w jego centrum. Liczne interwencje od mieszkańców w sprawie zniszczonych podwórek i samego strachu wynikającego z obecności dzików w miejskiej przestrzeni docierają również do Urzędu Miasta. Ponieważ gmina ma ograniczone możliwości reakcji, prezydent miasta zwrócił się do posłów ziemi świętokrzyskiej, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Środowiska oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z apelem o wskazanie skutecznych rozwiązań w zakresie wyprowadzenia dzików z przestrzeni miejskiej i stworzenie jasnych i jednoznacznych przepisów w tym zakresie.

W obecnie obowiązujących przepisach prawa nie ma jasno określonych czynności oraz podmiotów, które miałyby je wykonać, aby skutecznie pozbyć się dzikiej zwierzyny z terenów miejskich. Gmina nie posiada kompetencji ustawowych w zakresie gospodarki leśnej, ani nie może podejmować działania w celu odstrzału zwierzyny na terenie zabudowanym lub odłowienia tej zwierzyny i przewiezienia jej do właściwego ośrodka, obwodu łowieckiego czy innego, jasno określonego miejsca.

Warto też przypomnieć, że gmina Skarżysko ogłosiła przetarg nieograniczony na odłowienie dzików. Do przetargu nie zgłosił się żaden podmiot, gdyż obecnie - ze względu na ASF (afrykański pomór świń) - nie ma możliwości dokarmiania dzików w celu ich zwabienia do odłowni, a także przewożenia zwierząt pomiędzy obwodami łowieckimi.

- Problem jest złożony, a samorząd nie posiada skutecznych narzędzi do walki z dzikami w mieście. Nie chcemy jednak pozostawać bierni wobec problemu, jakim w ostatnim czasie stały się dla mieszkańców naszego miasta dziki, dlatego zaapelowałem o wskazanie skutecznego rozwiązania w zakresie wyprowadzenia dzików z przestrzeni miejskiej, a także o działania na rzecz zmiany przepisów prawa w taki sposób, aby dać skuteczne, jasne i precyzyjne narzędzie dla samorządów w zakresie odstrzału i odłowu dzikiej zwierzyny na terenach miejskich – podkreśla Konrad Krönig, prezydent Skarżyska-Kamiennej.

Treść pisma wysłanego do parlamentarzystów świętokrzyskich, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Ochrony Środowiska:

 

 

Szanowni Państwo

Zwracam się z prośbą o zainicjowanie i podjęcie działań w zakresie umożliwienia samorządom skutecznej reakcji na incydenty związane z obecnością dzikiej zwierzyny, szczególnie dzików, na terenach zurbanizowanych.

 

Monitorując przestrzeń miejską, obserwujemy szczególnie w porze nocnej małe stada dzików przemierzających ulice w centrum miasta.  To nietypowe zjawisko wywołuje zaniepokojenie u mieszkańców. Dziki od wielu lat nie były widywane w pobliżu zabudowań miejskich (a tym bardziej w ścisłym centrum miasta),  a ich populacja w ostatnich latach była raczej niewielka. Jednak w latach 2017 i 2018 służby miejskie odnotowały wiele zgłoszeń w sprawie obecności oraz niszczycielskiej działalności dzików. Były to zgłoszenia o dewastacji domowych ogródków, o stadach dzików penetrujących przydomowe śmietniki i aleje parkowe, ale także o atakach na zwierzęta domowe.

 

W obecnie obowiązujących przepisach prawa nie ma jasno określonych czynności oraz podmiotów, które miały by je wykonać, aby skutecznie pozbyć się dzikiej zwierzyny z terenów miejskich. Gmina nie posiada kompetencji ustawowych w zakresie gospodarki leśnej ani nie dysponuje ustawowym narzędziem do podjęcia bezpośredniego działania mającego na celu odstrzał zwierzyny, w tym na terenie zabudowanym lub odłowienie tej zwierzyny i przewiezienie jej do właściwego ośrodka, obwodu łowieckiego czy innego, jasno określonego miejsca.

 

Według opinii Departamentu Prawnego Ministerstwa Środowiska, ustawa z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1295 ze zm.)
nie reguluje sposobu postępowania w incydentalnych przypadkach przebywania zwierząt w terenach zabudowanych, ale zastosowanie mogą mieć przepisy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 994 ze zm. – u.s.g.). W opinii czytamy: „art. 7 ust. 1 pkt 14 u.s.g. stanowi, że zadania własne gminy obejmują w szczególności sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Przyjmuje się, że gmina – działająca poprzez swój organ wykonawczy – jest podmiotem odpowiedzialnym za inicjowanie działań interwencyjnych w sytuacji incydentalnego pojawienia się dzikiego zwierzęcia poza terenem jego naturalnego bytowania. Ustawa, ani opinia Departamentu, nie wskazują konkretnie jakie działania powinny zostać podjęte (inicjowane) i na podstawie jakich przepisów a także kto jest za ten stan rzeczy bezpośrednio odpowiedzialny i kto winien podjąć jakikolwiek działania i na podstawie jakich przepisów.

 

Przedmiotowa opinia wskazuje także dwa wyjątki. Pierwszy z nich dotyczy przypadku określonego w art. 45 ust. 3 Prawa łowieckiego, a mianowicie odłowu lub odstrzału zwierzyny, po uzyskaniu zezwolenia starosty, w przypadku szczególnego zagrożenia prawidłowego funkcjonowania obiektów produkcyjnych i użyteczności publicznej. Przepis ten stanowi podstawę prawną do prowadzenia odłowów i odstrzałów zwierząt poza obwodami łowieckimi, w tym na terenach zurbanizowanych. Stosowany może być w związku ze stałym przebywaniem zwierząt w danej okolicy. Problemem jest fakt zdefiniowania „szczególnego zagrożenia prawidłowego funkcjonowania obiektów produkcyjnych i użyteczności publicznej”, na podstawie których Starosta mógłby wydać decyzję. Czy zatem dzikie zwierzęta muszą doprowadzić do przerwania produkcji/ działalności danego zakładu produkcyjnego czy obiektu użyteczności publicznej, czy wystarczającym powodem jest obecność dzikiej zwierzyny przed wejściem i strach mieszkańców, którzy obawiając się tej zwierzyny nie chcą ryzykować wejścia do danego zakładu / obiektu użyteczności publicznej? W tym miejscu warto przytoczyć również art. 51 ust 1. Pkt 1 Ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2017 r. poz. 1295 oraz z 2018 r. poz. 50, który zakazuje strzelania do dzikiej zwierzyny w odległości mniejszej niż 500 m od miejsca zebrań publicznych w czasie ich trwania lub w odległości mniejszej niż 150 m od zabudowań mieszkalnych. Z uzyskanej opinii Polskiego Związku Łowiectwa w Kielcach, podczas roboczych posiedzeń z leśnikami oraz łowczymi w sprawię między innymi dzików w mieście wnika, że żaden łowczy nie podejmie się odstrzału dzikiej zwierzyny w terenie zabudowanym, pomimo wydania przez Starostę decyzji o dodatkowym odstrzelę redukcyjnym, ze względu na łamanie powyższych przepisów a co za tym idzie, narażenie się na odpowiedzialność karną. Częściowym rozwiązaniem problemu, było by zniesienie zakazu odstrzału w terenie zabudowanym. Łowczy to kompetentne osoby z wieloletnim doświadczeniem, którzy na pewno przy zachowaniu elementarnych zasad bezpieczeństwa dokonali by odstrzału dzikiej zwierzyny na terenie miejskim bez powodowania zagrożenia dla ludzi, innych zwierząt i zabudowań.

Drugi wyjątek w sytuacji pojawienia się dzikich zwierząt wynika z Ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 1840, z późn. zm.). Zgodnie z jej art. 33a ust. 1, w przypadku, gdy zwierzęta stanowią nadzwyczajne zagrożenie dla życia, zdrowia lub gospodarki człowieka, w tym gospodarki łowieckiej, dopuszcza się podjęcie działań mających na celu ograniczenie ich populacji. Z kolei ust. 2 tego artykułu stanowi, że sejmik województwa, po zasięgnięciu opinii regionalnej rady ochrony przyrody, organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, oraz Polskiego Związku Łowieckiego, określi, w drodze uchwały, miejsce, warunki, czas i sposoby ograniczenia populacji zwierząt, o których mowa w ust. 1. Poszczególne sejmiki województwa dość rygorystycznie oceniają pojęcie „nadzwyczajnego zagrożenia”.

 

W konsekwencji zastosowanie art. 33a ust. 1 znajdzie uzasadnienie jedynie w wyjątkowych sytuacjach, związanych np. ze zwiększoną migracją zwierząt, wywołaną powodzią lub pożarem, a nie okazjonalnym pojawianiem się na terenach miejskich.

 

Gmina Skarżysko-Kamienna ogłosiła przetarg nieograniczony na odłowienie dzików. Do przedmiotowego przetargu nie zgłosił się żaden podmiot, gdyż obecnie ze względu na ASF nie ma możliwości dokarmiania dzików w celu ich zwabienia do odłowni a także przewożenia zwierząt pomiędzy obwodami łowieckimi. Celem przetargu było odłowienie i przemieszczenie dzików na inne terytorium ze względu na brak możliwości odstrzału zwierzyny w ternie zurbanizowanym. Niestety i ta możliwość, przez problem związany z ASF została skutecznie zablokowana.

 

Gmina Skarżysko-Kamienna sukcesywnie zamawia chemiczne środki odstraszające, a następnie rozkłada je na ternie miasta oraz rozdaje wśród mieszkańców. Z opinii użytkowników wynika, że środki te mają bardzo małą skuteczność, ponieważ dziki nadal sieją spustoszenie na działkach, gdzie środki były rozlokowane.

 

Gmina Skarżysko-Kamienna wobec obowiązujących przepisów jest bezradna i zdaje sobie sprawę ze skali poruszonego problemu, jego złożoności w związku z brakiem jednoznacznych przepisów prawa, zakazem odstrzału w terenie zabudowanym, zagrożeniem ASF, jednak nie może i nie chce pozostawać bierną wobec mieszkańców, dla których dziki stanowią obecnie bardzo istotny problem. Obowiązujące przepisy prawa w bardzo lakoniczny sposób regulują powyższe kwestie a także obecne prawo jest mocno zdezaktualizowane na przestrzeni lat, gdyż pojawiające się dziki na terenie miast są zjawiskiem występującym stosunkowo od niedawna.  Gmina chciałaby rozwiązać powyższy problem skutecznie, ale na dzień dzisiejszy nie posiada takich możliwości prawnych, poza działaniami, które wykonuje dotychczas w przedmiotowym zakresie.

 

Apeluję więc dziś do Państwa o wskazanie skutecznego rozwiązania w zakresie wyprowadzenia dzików z przestrzeni miejskiej, a także o skuteczne działania nie rzecz zmiany przepisów prawa w taki sposób, aby dać skuteczne, jasne i precyzyjne narzędzie dla samorządów w zakresie odstrzału i odłowu dzikiej zwierzyny na terenach miejskich, zurbanizowanych.

 

Z poważaniem

Prezydent Skarżyska-Kamiennej
Konrad Krönig