28 grudnia 2007 roku w Miejskim Centrum Kultury w Skarżysku-Kamiennej odbyła się uroczysta sesja Rady Miasta inaugurująca 85-lecie Skarżyska-Kamiennej.

Uroczystości rozpoczęły się Mszą świetą w Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej pod przewodnictwem Honorowego Obywatela Skarżyska-Kamiennej ks. bp Edwarda Materskiego. O godz. 9.30 rozpoczęła się zainaugurowana, przez Prezydenta Miasta, Romana Wojcieszka, sesja popularnonaukowa.

Referaty wygłosili:
Piotr Kardyś - Rydno - pradziejowa aglomeracja osadnicza.
Marcin Medyński - Rozwój sieci parafialnej na terenie Skarżyska - Kamiennej XVII-XX wiek. Krzysztof Zemeła - Komisja Szkolna Komitetu Obywatelskiego Skarżyska - Kamiennej.
Tadeusz Wojewoda - Między polityką a samoorganizacją społeczności lokalnej. Organizacje społeczne w Skarżysku-Kamiennej w dwudziestoleciu międzywojennym.
Jacek Wijaczka - Działalność koncernu HASAG w Skarżysku-Kamiennej w latach II wojny światowej.
Dyskusja i Komunikaty
Waldemar Gliński - Osadnictwo wczesnośredniowieczne w rejonie Skarżyska-Kamiennej na podstawie badań archeologicznych.
Marek Jończyk - Siedziby i działalność skarżyskiej bezpieki 1945-1956.
Edyta Krężołek - Reperkusje wydarzeń marcowych w 1968 roku w Skarżysku-Kamiennej.

W hallu przed salą konferencyjną MCK można było nabyć najnowsze książki ukazujące historię Skarżyska oraz zapowiadany kalendarz wydany przez grupę Co-arto.

Natomiast o godzinie 12.00 w sali widowiskowej MCK miało miejsce uroczyste rozpoczęcie Sesji Rady Miasta, inaugurującej 85-lecie Skarżyska-Kamiennej

Sesję rozpoczął przewodniczący Rady Miasta Jan Maćkowiak, który przedstawił historię tworzenia się miasta Skarżyska i pierwszej Rady Miasta.
Wystąpienie Przewodniczącego Rady Miasta - Jana Maćkowiaka

„Dokładnie 85 lat temu w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1922r. zapisano:
„Z osady Kamienna, stanowiącej dotychczas samodzielną gminę wiejską oraz gruntów rządowych Milica-Pastwiska, tworzy się gminę miejską z siedzibą własnego Zarządu w Kamiennej.”
Dokument podpisany przez ówczesnego Prezesa Rady Ministrów Władysława Sikorskiego nie tylko stanowił, że Kamienna stała się 161 miastem II Rzeczypospolitej. Przede wszystkim wieńczył długi okres zabiegów lokalnej społeczności na rzecz utworzenia gminy miejskiej, a także pozwalał rozpocząć niezbędne działania prowadzące do faktycznego przekształcenia osady Kamienna w miasto. Walkę o nadanie praw miejskich rozpoczęto już w roku 1918.
16 czerwca na posiedzeniu Rady Gminy przyjęto wniosek radnego Witolda Milkuszyca by:„wobec tego, że wszelkie sprawy dochodowe (gminy) rozbijają się stale o to, że nie mamy dowodów,że osada nasza jest na prawach miejskich, wnieść na najbliższe posiedzenie Rady Gminnej wniosek uchwalenia przemianowania osady naszej na miasto.”
W skład komisji, której zadaniem była realizacja tej myśli, weszli obok wnioskodawcy Andrzej Bałtruszajtis, Kazimierz Witwicki,Władysław Cichocki, Wacław Czaplarski i Antoni Sieczka. Nie udało się znaleźć odpowiednich dowodów, nie pozyskano dla realizacji tej inicjatywy władz powiatowych, ale z pewnością zrobiono bardzo wiele dla popularyzacji idei nadania praw miejskich dla Kamiennej.
Kolejną próbą podjęto w czasie odzyskiwania niepodległości. W wyborach w listopadzie 1918 r. sukces odnieśli zwolennicy praw miejskich dla Kamiennej. Andrzej Bałtruszajtis wystąpił z bardzo odważną ideą przeprowadzenia w trybie pilnym wyborów do Rady Miasta, mimo że Kamienna nigdy miastem nie była. Liczono na stworzenia w ten sposób, nowego stanu prawnego, który jako fakt dokonany mógłby zostać zaakceptowany przez konstytuującą się władzę nadrzędną.
24 listopada 1918 r. przy dużym zainteresowaniu mieszkańców Kamiennej przeprowadzono wybory, w wyniku których wyłoniono 35 radnych. Pierwsze posiedzenie wybranej Rady Miasta odbyło się 7 grudnia. Dokonano wyboru władz. Burmistrzem został 45-letni odlewnik Antoni Biernacki, a jego zastępcami: przewodniczący Związku Zawodowego Metalowców Stanisław Wysocki oraz właściciel Fabryki Osełek i Toczaków Piotr Tylman. Niestety nie udło się zalegalizować istnienia Rady Miejskiej. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych negatywnie odpowiedziało na memoriał gminny, dotyczący umiastowienia osady i uznania Rady. Ostatecznie wybory do Rady Miasta zostały unieważnione, a Kamienna pozostała nadal osadą.
Z początkiem 1920 r. wrócono do kwestii „przemianowania osady Kamienna na miasto”. Warunki były korzystniejsze, bowiem obowiązywała już ustawa w przedmiocie zaliczenia osad wiejskich w poczet miast. Zgodnie z procedurą zawartą w tej ustawie Wydział Powiatowy i Sejmik w marcu i kwietniu 1920 r. poparły inicjatywę Kamiennej. Istotnym faktem było rozporządzenie Starostwa Koneckiego z dnia 1 czerwca 1920 r., w którym zawarto: „celem definitywnego załatwienia sprawy przekształcenia tutejszej osady na miasto należy przesłać do starostwa odnośne uchwały zebrania gminnego i Rady Gminnej” i oprócz tego przedstawić dane dotyczące sposobu zabudowy osady, uprzemysłowienia, perspektyw rozwojowych, demografii, możliwość finansownia zadań komunalnych oraz plan z wyznaczonymi granicami przyszłego miasta. Odpowiedź Rady była natychmiastowa. Wykazano, że osada Kamienna posiada wszelkei cechy by uznać ją za twór miejski, że posiada „dużo sił z wyższym i średnim wykształceniem”, że fundusze będzie czerpać „z przemysłu, handlu, hal targowych i normalnych podatków miejskich”. Mimoobiektywnych przesłanek przemawiających za przekształceniem Kamiennej w miasto pojawiły się trudności. Postępowanie wydłużały wymogi opinii różnego szczebla administracji państwowej i samorządowej. Mieszkańcy wsi Milica i Młodzawy nie chcieli być przyłączeni do przyszłego miasta.Wreszcie w końcu 1922 r. sprawa doczekała się szczęsliwego finału. Osada Kamienna poszerzona o grunty rządowe Milica – Pastwiska administracyjnie stała się miastem. Rozporządzenie, na mocy którego osada stała się miastem zaczęło obowiązywać od 1 stycznia 1923 roku. Wykonanie wszystkich czynności związanych z konstytuowaniem się władz oraz organizacji administracji przewidziano do 18 listopada tegoż roku. Wybory do Rady Miasta wyznaczono na 6 maja. O 24 mandaty radnych ubiegało się 104 kandydatów z list: endeckiej, chadeckiej, socjlistycznej i żydowskiej. Zdecydowane zwycięstwo odnieśli kandydci z list prawicowych, endcy i chadecy zdobyli ponad 70% miejsc w nowowybranej Radzie. 3 czerwca 1923 r. Rada miejska Kamiennej odbyła pierwsze, uroczyste posiedzenie. Obok ustępującego wójta gminy Teofila Garbacza obecni byli m.in. starosta konecki Czesław Gajda oraz wybitny socjalista, poseł na Sejm II Rzeczypospolitej Tomasz Arciszewski. Podczas tego posiedzenia wybrano członków magistratu oraz zastępcę burmistrza, którym został Jan Grodnicki. Burmistrza wyłoniono w drodze konkursu później. Został nim dr Tadeusz Mażdżeński. Urząd objął 22 czerwca 1924 roku. Uzyskanie pełni praw miejskich dla Kamiennej stało się faktem. Rozpoczął się nowy rozdział rozwoju naszej małej ojczyzny.”

Natomiast Prezydent Roman Wojcieszek w swoim przemówieniu przypomniał o ludziach, którzy tworzyli historię Skarżyska. Oto jego przemówienie:

„Szanowni Państwo! Drodzy goście, Panie i Panowie!
Cieszę się, że jesteśmy tu dzisiaj, by wspólnie przeżywać tak ważne dla naszego miasta chwile.
Dzisiejsze spotkanie – 85-rocznica nadania praw miejskich – to wielkie, dla nas i naszego miasta, święto.
Lecz urodziny świętujemy nie tylko w gronie przyjaciół, ale także rodziny. Mam nadzieję, że nie obrazicie się, mieszkańcy miasta, za to sformuowanie.Przecież w pewnym wymiarze jesteśmy jak rodzina. Jesteśmy wspólnotą, którą łączy nie tylko miejsce zamieszkania, ale także więzy wynikające ze współdziałania całej lokalnej społeczności. Jak każda rodzina jesteśmy złączeni na dobre i złe chwile. Jesteśmy wspólnotą na dobre i złe, w czasach klęsk i sukcesów, kryzysów i prosperity. Razem tworzymy, budujemy, razem kształtujemy otaczającą nas rzeczywistość.
Jaka ona będzie? Zależy od każdego z nas.
Na tle ponad 1000-letniej historii Państwa Polskiego jubileusz 85-lecia naszego miasta nie wydaje się być wydarzeniem znaczącym.To tylko dzieje niespełna pięciu pokoleń, a więc krótki czas, który powinien być znany z ustnych przekazów z tradycji rodzinnych. Po trosze tak jest. Tak uważamy, bo jesteśmy przekonani, że znamy ważniejsze wydarzenia z przeszłości, wiemy jak tworzyły się instytucje działające w mieście, którzy mieszkańcy zasłużyli się w sposób wyjątkowy dla naszej społeczności. Ale również w licznie publikownych w ostatnich latach opracowaniach regionalnych przedstawiane są nowe fakty. Okazuje się, że wiedza o naszej przesżłości ma wiele luk, pojawiają się nowe kwestie wymagające dalszych prac badawczych, ale przede wszystkim wyłania się obraz pięknej historii i wspaniałych ludzi, którzy ją tworzyli.
Nasze miasto dzisiaj, w obecnych granicach administracyjnych, składa się z kilku osad i wsi, których tradycje osadnicze sięgają bardzo odległych czasów. Istnienie Bzina, Żyrcina ( Rejowa) czy Skarżyska potwierdzają dokumenty z XIII wieku. Początki osadnictwa z pewnością są starsze. Zanim obszary te stały się uposażeniem klasztoru cystersów w Wąchocku były własnością biskupów krakowskich i możnego rodu Odrowążów. Stosunkowo młoda jest osada Kamienna, od której rozpoczęła się w roku 1923 historia miasta Skarżyska-Kamiennej. Jej początki związane są z inicjatywą gospodarczą potomków Odrowążów, rodu Szydłowieckich, którzy w 1511 roku uzyskali zgodę opata wąchockiego na założenie i zbudowanie kuźnicy.
Z pewnością o atrakcyjności terenu naszego miasta, dla osadnictwa w przeszłości, decydowały walory przyrodnicze: występowanie rud żelaza oraz siła wód rzeki Kamiennej i jej dopływów. Dzięki nim mogły funkcjonować kuźnice. Osadami kuźniczymi oprócz Kamiennej były: Bzin, Rejów, Milica, Łyżwy.
Przez kilka stuleci dzięki działaniom znanych kuźników: Duraczów, Głozów, Kochanowskich, Łyżwów, a potem dzięki polityce Rządu Rzeczypospolitej przeżywaliśmy gospodarczą prosperitę.
Ale ten czas minął z końcem XIX wieku. Gdyby jedynym naszym atutem były rudy żelaza, podzielilibyśmy los podobnych osad, których w zagłębiu staropolskim było wiele. Ważniejszym zatem wydaje się być walor położenia na ważnych szlakach komunikacyjnych. Rejów i Bzin, prawdopodobnie swe początki zawdzięczają właśnie takiemu dogodnemu położeniu, a dopiero potem działalność cysterów uczyniła z nich osady górnicze. Jednak najistotniejszy efekt tej lokalizacji miał miejsce w II połowie XIX wieku. Wtedy to została wybudowana linia kolejowa, iwangrodzko-dąbrowska z odgałęzieniami w kierunku Koluszek i Ostrowca Świętokrzyskiego. Kamienna stała się ważnym węzłem kolejowym z warsztatmi taboru i dużą stacją towarową. Ta inwestycja przesądziła o przemysłowym charakterze osady. W szybkim tempie powstawały liczne zakłady przemysłowe. Na początku XX wieku o Kamiennej pisano:
„ jest to osada czysto fabryczna, prawie wyłącznie zamieszkana
przez robotników. Fabryk mamy cztery: stalownia, odlewnia,
fabryka farb i fabryka cementu, prócz tego olbrzymie warsztaty.
Liczba robotników dochodzi do kilku tysięcy.”
Z położenia korzystaliśmy również później. Udało się na naszym terenie zlokalizować Fabrykę Amunicji oraz siedzibę Zjednoczenia Elektrowni Okręgu Radomsko-Kieleckiego S.A. popularny ZEORK. Z pewnością wielkie znaczenie miał tu fakt, że byliśmy dużym węzłem komunikacyjnym. Mieliśmy również nieco „historycznego szczęścia”. W przypadku Fabryki Amunicji wiązało się to z rządową realizacją Centralnego Okręgu Przemysłowego, a w przypadku ZEORKU znajdowaliśmy się w centrum obszaru przeznaczonego do elektryfikacji.
Szanowni Państwo!
Nie da się wykorzystać walorów naturalnych, nie będzie „historycznego szczęścia” jeśli nie będzie ludzi zdecydowanych na konsekwentne dążenie do realizacji osobistych i społecznych celów.
Tu mieliśmy prawdziwe szczęście. Byli tacy. Byli nimi wspomniani wcześniej kuźnicy, byli przemysłowcy i kupcy, byli również nimi ludzie ówczesnych władz oraz przedstawiciele różnych środowisk zawodowych. Nie sposób ich wszystkich wymienić.
Prawdziwym „ojcem” miasta słusznie nazywamy Andrzeja Bałtruszajtisa, bardzo aktywnego radnego, autora licznych inicjatyw „miastotwórczych”, pioniera skarżyskiej oświaty.
Inżynier Kazimierz Witwicki – przemysłowiec, właściciel "Odlewni Żelaza i Emalierii J.Witwicki" aktywnie działał w Komitetcie Obywatelskim, był radnym.
Handlowiec Władysław Cichocki zasłużył się jako członek Komisji Gimnazjalnej oraz Sekcji Szkolnej. Działał również w Komitecie Obywatelskim, podobnie jak bardzo popularny, radny Antoni Sieczka, rolnik z zawodu i wyboru. W działaniach przejmowania władzy od Austriaków w 1918 r. mocno angażował się Wacław Czaplarski, później autor śmiałych pomysłów związanych z rozwojem Kamiennej. Realizacją niektórych z nich zajmował się pierwszy burmistrz miasta Kamiennej Jan Grodnicki.
Wielkimi orędownikami nadania praw miejskich byli ostatni wójtowie osady Kamienna: Antoni Biernacki i Teofil Garbacz. Wybitną rolę w społeczności osady Kamiennej odegrał sędzia pokoju Stanisław Zalewski. Ten prawnik i geolog z zamiłowania brał czynny udział w pracach Komitetu Obywatelskiego i uczestniczył w wielu przedsięwzięciach społecznyh i inwestycyjnych. Posiadał wielką kolekcję minerałów, które przekazał Uniwersytetowi Waszawskiemu i Gimnazjum w Kamiennej.
Wielkimi postaciami byli burmistrz Franciszek Tatkowski i wiceburmistrz Marian Maciejewski. Obydwaj stanowili ścisłe kierownictwo konspiracyjnej organizacji Orzeł Biały. Zapłacili najwyższą cenę. Zostali rozstrzelani na Firleju w Radomiu 4 lipca 1940 roku.
II wojna światowa była dla naszych mieszkańców wyjątkową tragedią. Bardzo silny ruch oporu powodował brutalne reakcje okupanta. Stracono setki bojowników konspiracji, najlepszych synów naszego miasta.
Nie możemy pominąć okresy PRL-u. Trudnego ze względu na system panujących rządów, ale jednak owocującego wieloma inwestycjami, zwłaszcza w przemyśle, mieszkalnictwie i gospodarce komunalnej. Za tymi sukcesami też stoją oddani sprawie miasta ludzie. Dziękujemy im za ten wysiłek.
Szanowni Państwo!
Obchodząc tak szczególną uroczystość,wspominamy wydarzenia sprzed lat, mieszkańców naszego miasta, którzy oddali życie podczas II wojny światowej, naszych przodków, którzy walczyli z zaborcami o zachowanie polskości na tych ziemiach. Ale także tych wszystkich, którzy tu żyli przez wieki, uczyli się, zakładali rodziny, pracowali, bawili się. Jeśli będziemy czerpać z ponadczasowego dziedzictwa poprzednich pokoleń, szanowali prawo i wartości, jakimi się kierowali nasi pradziadkowie, a nade wszystko brać przykład z ich wielkiej pracowitości – przyszłe pokolenia także nas będą wspominać z dumą i szacunkiem.
Nasze miasto - to nasz wspólny dom. Postarajmy się, aby był to dom szczęśliwy. Stwórzmy dom, w którym dba się o wychowanie i edukację jego najmłodszych mieszkańców.
Taki, w którym pomaga się najsłabszym, starszym i chorym. Rozejrzyjmy się wokół, być może ktoś taki potrzebuje naszej pomocy. Nie bądźmy obojętni, nie bądźmy bierni. Poprzez działalność społeczną, kulturalną czy choćby zwykłą sąsiedzką życzliwość: możemy uczynić nasze życie lepszym. Wspominamy też te wydarzenia, które są nam czasowo bliższe. 12 listopada 1995 r., z inicjatywy ks.biskupa Edwarda Materskiego Ordynariusza Diecezji Radomskiej, Stolica Apostolska ogłosiła Matkę Bożą Miłosierdzia - Patronką Miasta Skarżyska-Kamiennej.
Radosne chwile, kiedy świętowaliśmy wejście do Unii Europejskiej i te smutne, kiedy żegnaliśmy wielkiego Polaka – Jana Pawła II. Dzieliliśmy radości z inwestycji, które miasto poczyniło w ostatnich latach. Cieszyliśmy się z sukcesów w tworzeniu nowych miejsc pracy. Wspólnie uczestniczyliśmy w licznych imprezach kulturalnych. Ale przecież wciąż borykamy się z wieloma problemami, lecz mam nadzieję, że i one znajdą swe rozwiązanie.
Jest takie powiedzenie, kiedy ktoś marzy samotnie, jest to tylko marzenie. Kiedy marzymy wszyscy razem staje się to rzyczywistością. I z dumą mogę powiedzieć, że tak właśnie się dzieje w naszym mieście.
Drodzy Goście! Szanowni Zgromadzeni!
Każdy z nas ma dwie ojczyzny. Tę wielką – Polskę i małą – krainę pochodzenia, rodzinne miasto, dom. Choć wiele jest na świecie pięknych i urokliwych miejsc, do domu rodzinnego zawsze powraca się najchętniej. A gdy człowiek go opuszcza, nosi go zawsze w sercu. Wielu mieszkańców naszego miasta, którzy rozjechali się po całym świecie, z dumą mówią: „pochodzę ze Skarżyska-Kamiennej”. My też jesteśmy z tego dumni.
Szanowni Państwo!
Obchodzimy dzisiaj 85-urodziny, więc czas na życzenia. Pozwólcie, że złożę je w imieniu swoim i waszym.
Oby w naszym mieście spełniały się piękne marzenia nas wszystkich. Byśmy żyli spokojnie, dostatnio i szczęśliwie. Byśmy pozostawili następnym pokoleniom naszą, małą ojczyznę jeszcze piekniejszą. I byśmy wspólnie spotkali się na kolejnych urodzinach naszego zacnego miasta.”

Na uroczystości zostali zaproszeni 85-latkowie – równolatkowie Skarżyska. Wśród nich znalazły się cztery osoby, którzy szczególnie zostali docenieni w tym dniu. 28 grudnia 1922 r.,kiedy zostało podpisane Rozporządzenia przez gen. Władysława Sikorskiego o nadaniu praw miejskich dla Skarżyska-Kamiennej urodziło się dwoje skarżyszczan: Helena Bąk i Leon Staszałek.

Natomaist 1 stycznia 1023 r, kiedy weszło ono w życie również dwie osoby przyszły na świat:Witold Lange i Marian Zep. Otrzymali oni od Prezydneta Wojcieszka okolicznościowe dyplomy i znczki obchodów 85-lecia Skarżyska. Honorowymi gośćmi tego dnia byli natomiast potomkowie pierwszych włodarzy. Na obchody zostali zaproszeni: Teresa Piątek – wnuczka I burmistrza Skarżyska-Kamiennej Jana Grodnickiego, Lidia Sieczko-Kopeć – prawnuczka Teofila Garbacza, Dariusz Kowalski – wnuk Teofila Garbacza, Elżbieta Biernacka - żona wnuka wójta Antoniego Biernackiego, Karol Biernacki – wnuk wójta Antoniego Biernackiego, Andrzej Wiesław Tatkowski – bratanek I burmistrza Franciszka Tatkowskiego (został rozstrzelany w 1940 r) i Teresa Maciejewska – synowa wiceburmistrza Mariana Maciejewskiego (rozstrzelanego w 1940 r). Obchody 85-lecia zaszczycili swoją obecnością również włodarze ostatnich kadencji m.in. Lubosław Langer, Waldemar Mazur.

O oprawę muzyczną podczas sesji zadbał Chór nauczycieli i dyrektorów skarżyskich placówek pod przewodnictwem Grzegorza Małkusa, zastępcy prezydenta.

O godzinie 14.00 mieliśmy przyjemność wysłuchać koncertu świąteczno-noworocznego w wykonaniu Filharmonii Świętokrzyskiej im. Oskara Kolberga w Kielcach i Łukasza Długosza, solisty.