12 lutego 2013 roku w Miejskim Centrum Kultury w Skarżysku-Kamiennej odbył się otwarty konkurs ortograficzny o tytuł „Skarżyskiego Mistrza Polszczyzny – 2013”. Do konkursu zgłosiło swój udział 89 osób. Po rejestracji zgłoszonych uczestników i wydaniu im zakodowanych arkuszy do zapisu tekstu, ustalono ostateczną liczbę osób – 80, którzy przystąpili do dyktanda.

Napisane prace podlegały ocenie jury w składzie: przewodniczący – prof. dr hab. Andrzej Markowski oraz członkowie: mgr Beata Frączkiewicz, mgr Barbara Staniewska, mgr Katarzyna Posobkiewicz, mgr Magdalena Wiśniewska – Ciaś, mgr Iwona Wójcik oraz mgr Ewa Wiatr. Jury wyłoniło najlepsze prace, z najmniejszą ilością błędów ortograficznych i interpunkcyjnych, a przewodniczący wskazał ostateczną liczbę 7 finalistów konkursu, którzy przystąpili do II etapu – ustnego.

Treść dyktanda:

W ponaddziewięćdziesięcioletniej historii Skarżyska można by z pewnością znaleźć wiele zdarzeń i wiele osób związanych choćby po trosze z miastem, a zasługujących na wyróżnienie. Ale dwie postaci to z pewnością superpersony nie zwykłe, lecz wybitne, takie, jakie z rzadka spotyka się na co dzień.
Nietrudno zgadnąć, że chodzi tu o Leopolda Staffa i księdza profesora Włodzimierza Sedlaka.
Staff, zrazu poeta parnasista, skądinąd wonczas uważany poniekąd za klasyka, potem bez wątpienia duchowy ojciec „Skamandra” i skamandrytów, wreszcie a posteriori uznany za prekursora poezji codzienności i poniewczasie doceniony jako poeta-mędrzec, właśnie Skarżysku zawdzięczał chwile wytchnienia u schyłku życia. Niepodważalna w tym zasługa księdza Boratyńskiego, u którego na plebanii rzymskokatolickiej parafii Świętego Józefa Robotnika w niełatwych latach 50. nierzadko, zwykle incognito, przebywał, by kurować niedomagające serce. Niewykluczone, a raczej jak najbardziej prawdopodobne, jest przypuszczenie, że najniebanalniejsze wiersze z ultranowoczesnego jak na ówczesne kanony literackie zbioru „Wiklina” powstawały nierzadko pod wpływem quasi-filozoficznych i na poły religijnych dysput z niezwykłym proboszczem. Nic więc dziwnego, że Skarżysko hołubi pamięć o poecie, czego niezaprzeczalnym dowodem są takie Staffowskie przedsięwzięcia, jak Ogólnopolski Turniej Recytatorski jego imienia, Ogólnopolski i Polonijny Konkurs Literacki im. Leopolda Staffa czy organizowanie sesji popularnonaukowych.
Ksiądz profesor Włodzimierz Sedlak, późniejszy twórca bioelektroniki i teorii wszechpróżni, czyli wszechniebytu, w czasie ponaddziesięcioletniego zamieszkiwania w grodzie znad Kamiennej ukończył gimnazjum matematyczno-przyrodnicze. Niewykluczone, że to obserwacja skarżyskiej przyrody, wspaniałych starożytnych lasów (dziś tworzących parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu, takie jak np. Suchedniowsko-Oblęgorski Park Krajobrazowy) i meandrów rzeki Kamiennej skierowała już wówczas jego myśli w stronę paleobiochemii czy paleontologii. Po prawdzie badania paleontologiczne prowadził na Łysej Górze i tamże w warstwach kwarcytowych kambru znalazł i opisał meduzy krążkopławów, ale przecież Skarżysko leży tuż-tuż, na obrzeżu Gór Świętokrzyskich, i do ich centrum jest niespełna godzina jazdy. A ksiądz Sedlak do końca życia był sercem skarżyszczaninem.
Czymże zakończyć te minirefleksje o sławnych skarżyskich nieskarżyszczanach, cóż by tu dodać? Chyba to, że nigdy nie wiadomo, co w Skarżysku sławę przynieść może – a niewykluczone, że i udział w konkursie ortograficznym.

Pytania do II etapu konkursu:
I. Pytania z zasad ortograficznych

1. Jak piszemy przeczenie nie z imiesłowami odmiennymi, np. niepalący, niezakończony?
2. Jak piszemy przeczenie nie z imiesłowami nieodmiennymi, np. nie paląc, nie skończywszy?
3. Jak piszemy cząstkę by z formami osobowymi czasownika, np. skończyłaby, skończyłbyś, zrobiłoby ?
4. Jak piszemy cząstkę by z formami nieosobowymi czasownika, np. chciano by, wypito by?
5. Od jakiej litery, wielkiej czy małej, zaczynamy wyrazy będące nazwami mieszkańców miast, np. paryżanin, wrocławianin, zakopiańczyk?
6. Od jakiej litery, wielkiej czy małej, zaczynamy wyrazy będące nazwami mieszkańców regionów, np. Ślązak, Wielkopolanin, Podlasiak?
7. Jakimi literami piszemy wyrazy wchodzące w skład tytułów książek?
8. Jakimi literami piszemy wyrazy wchodzące w skład tytułów czasopism?
9. Kiedy piszemy łącznik w przymiotnikach złożonych?
10. Jak piszemy – z kropkami czy bez kropek – skrótowce, takie jak PZPN, PSL, PAN?
11. Kiedy w skrótach piszemy na końcu kropkę?
12. Jak piszemy wyraz jak z przymiotnikami w stopniu najwyższym, np. jak najlepszy, jak najtańszy?

II. Pytania z interpunkcji

1. Proszę wymienić co najmniej dwa typy nawiasów.
2. Proszę wymienić co najmniej dwa typy cudzysłowów.
3. Czym się różni myślnik od łącznika?
4. Ile kropek ma wielokropek?
5. Co oznaczają kropki w nawiasie kwadratowym?
6. Jakie znaki interpunkcyjne stawia się na końcu tytułu (książki, artykułu), a jakich się nie stawia?
7. Proszę wymienić co najmniej jeden wypadek, kiedy przed i stawiamy przecinek.
8. Proszę wymienić co najmniej jedne wypadek, kiedy przed że nie stawiamy przecinka.
9. Jakim znakiem interpunkcyjnym wprowadzamy czyjąś przytaczaną wypowiedź?
10. Co oznacza wykrzyknik w nawiasie, umieszczony w ciągłym tekście?
11. Co oznacza znak zapytania w nawiasie, umieszczony w ciągłym tekście?
12. Co oznacza kropka umieszczona po liczebniku zapisanym liczbą?

III. Szczegółowe pytania ortograficzne

1. Jak piszemy rzeczownik gulasz?
2. Jak piszemy rzeczownik moździerz?
3. Jak piszemy przymiotnik słodkowodny (np. ryby słodkowodne)?
4. Jak piszemy przymiotnik słodko-kwaśny?
5. Jak piszemy na przełaj?
6. Jak piszemy supercena?
7. Jak piszemy na co dzień?
8. Jak piszemy nazwę plac Kasztelański?
9. Jak piszemy nazwę kościół Mariacki?
10. Jak piszemy nazwę wydarzenia: II wojna światowa//druga wojna światowa?
11. Jak piszemy nazwisko (Maria) Kowalska-Nowak?
12. Jak piszemy nazwę własną Anna Maria Nowak?

Po krótkiej naradzie jury wyłoniło spośród tej siódemki osób zwycięzców. Ponadto ostatniemu finaliście jury konkursowe postanowiło przyznać swoją nagrodę.
I tak, wyłoniono:

- Skarżyskiego Mistrza Polszczyzny – 2013, któremu przyznano nagrodę – czek w wysokości 1 000 zł (brutto) ufundowany przez prezydenta miasta Skarżyska-Kamiennej p. Romana Wojcieszka oraz dyplom. Tytuł ten i nagroda przypadła pani Elżbiecie Kaludze (ze Skarżyska-Kamiennej) ;

- Skarżyskiego Wicemistrza Polszczyzny – 2013, któremu przyznano nagrodę – czek w wysokości 1 000 zł (brutto) ufundowany przez starostę skarżyskiego p. Michała Jędrysa oraz dyplom. Tytuł ten i nagroda trafiła do pani Agnieszki Piwowarskiej (z Sorbina, gm. Bliżyn).

Ponadto wg Regulaminu przyznano wyróżnienia:
1) dla p. Anny Lutek (Ostojów, gm. Suchedniów) dyplom oraz czek w wysokości 500 złotych ufundowany przez p. Leszka Wojteczka właściciela firmy WTÓRPOL;
2) dla p. Martyny Piętak (Skarżysko-Kamienna) dyplom oraz nagrodę rzeczową ufundowaną przez panią poseł na Sejm RP, Marię Zubę;
3) dla p. Wiktorii Bilskiej (Skarżysko-Kamienna) dyplom oraz nagrodę rzeczową ufundowaną przez dyrektora Społecznej Akademii Nauk, Wydział Zamiejscowy w Skarżysku-Kamiennej, p. Andrzeja Kazanowskiego;
4) dla p. Dominiki Maciąg (Skarżysko-Kamienna) dyplom oraz nagrodę rzeczową ufundowaną przez przewodniczącego Komisji Oświaty, Wychowania, Kultury, Sportu i Rekreacji Urzędu Miasta, p. Tomasza Sekułę;
5) dla p. Grzegorza Hawliczka (Skarżysko-Kamienna) dyplom oraz nagrodę rzeczową ufundowaną przez jury konkursu.

Komisja organizacyjna konkursu i dyrektor biblioteki – podobnie jak w roku ubiegłym – uhonorowała najlepszą pracę pisemną z grona specjalnie zaproszonych gości, którzy byli niesklasyfikowani i nie podlegali nagrodom (zgodnie z zapisem w Regulaminie konkursu). Najlepsze dyktando w grupie zaproszonych gości należało do p. Tomasza Sekuły, i to on otrzymał ww. nagrodę rzeczową ufundowaną przez dyrektora biblioteki.