Pod hasłem „Żądamy lepszej oświaty” w dniach 26-27 września w Warszawie odbył się Samorządowy Kongres Oświaty. Celem Kongresu było wypracowanie i przyjęcie przez środowisko samorządowe rozwiązań finansowych i organizacyjnych sprzyjających realizacji zadań oświatowych oraz podniesieniu jakości edukacji.

Gośćmi pierwszego dnia Kongresu byli: prof. Michał Kulesza, Maciej Jakubowski-Podsekretarz Stanu w MEN, Ligia Krajewska i Lech Sprawka, posłowie na Sejm RP oraz przedstawiciele  jednostek samorządu terytorialnego z szefami Związku Gmin Wiejskich, Związku Miast Polskich  i Miast Metropolitarnych.

Stanowisko samorządu w sprawie oświaty stronie rządowej było przedstawione 36 razy. Tym razem samorządowcy przedstawili uzgodniony wspólnie zakres zmian w ustawach Karty Nauczyciela i w Systemie Oświaty. Zmiany obejmują łącznie 39 zapisów, które nakierowane są głównie na ucznia i jego potrzeby edukacyjne, pełnej równości podmiotów prowadzących placówki oświatowe, rozszerzenia kompetencji organu prowadzącego w zarządzaniu placówkami, ustalenia standardów kształcenia i racjonalizacji kosztów oraz uporządkowania nauczycielskiego systemu wynagrodzeń w powiązaniu z jakością i czasem świadczonej pracy. Samorządowcy podkreślali, że proponowane zmiany nie są wymienione ani w MEN ani u nauczycieli. Każdy wójt, burmistrz, prezydent na pierwszym miejscu stawia sprawy oświaty i nie chce na niej oszczędzać. Jednocześnie brak oszacowania subwencji oświatowej spowoduje, że w około 400-u gminach będzie kłopot z domknięciem budżetu na 2013 rok.

Ważne i mocne słowa powiedział do uczestników Kongresu prof. Michał Kulesza „Dziś mamy doczynienia z dwoma mechanizmami przenoszenia długu publicznego na samorząd. Pierwszy to zadania oświatowe i subwencja oświatowa, drugi to finansowanie zadań opieki zdrowotnej”. Ustawodastwo w zakresie oświaty karze zaliczyć ją do zadań zleconych samorządowi. Zatem samorządy mają powody do powództwa w sprawie finansowania zadań oświatowych.

Kwestię niekorzystnego naliczania subwencji oświatowej poruszył również poseł Lech Sprawka. Rząd narusza art. 23 ustawy o finansach Publicznych w sposobie naliczania subwencji oświatowej. Podniósł również kwestię nadzoru pedagogicznego i rolę Kuratorów Oświaty. Słaby nadzór a czasami całkowity jego brak powoduje rozmijanie się celów oświatowych organów prowadzących i nadzorczych.

Gościem drugiego dnia Kongresu była pani Minister Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas. Ze zrozumieniem odniosła się do kwestii przedstawionych przez samorządowców i zapowiedziała wyjście im naprzeciw oraz rozmowy w komisji trójstronnej.

Na zakończenie Kongresu samorządowcy przemaszerowali z pod pomnika Witosa na Placu Trzech Krzyży do Kancelarii Sejmu i złożyli samorządowy projekt zmian ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela, ustawy o systemie oświaty i ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Projekt tych zmian poparło ponad 212 tysięcy osób.

Czy zostaną wprowadzone? To będzie zależeć od woli i chęci współpracy, ale też zrozumienia powagi sytuacji przez Ministra Finansów, Ministra Edukacji Narodowej oraz największych central związkowych.